Loopt het zweet je over de rug als je alleen al denkt aan de tandarts? Of breekt bij je kindje totale paniek uit als het gebouw in zicht komt? Je bent niet de enige. Veel Nederlanders hebben last van tandartsangst. Soms is die angst zo erg dat we spreken van een tandartsfobie. Hoe het komt, verschilt. Maar belangrijk is vooral: hoe kom je er vanaf? En hoe voorkom je tandartsangst bij je kind?
Inhoudsopgave
- Ik ben zelf bang voor de tandarts
- Mijn kind is bang voor de tandarts
- Ik wil voorkomen dat mijn kind bang wordt voor de tandarts
Ik ben zelf bang voor de tandarts
Gezonde tanden zijn belangrijk voor een gezond lichaam. Bacteriën van infecties in je mond, bijvoorbeeld van ontstoken tandvlees, kunnen zich via de bloedbaan verspreiden naar de rest van je lichaam. Het is dus verstandig om regelmatig voor een controle naar de tandarts te gaan. Maar voor sommige mensen is dat niet zo vanzelfsprekend. Volgens de Volkskrant is ongeveer 40% van de Nederlanders bang voor de tandarts. Sterker nog, tussen de 500.000 en 800.000 mensen in Nederland hebben een extreme angst voor de tandarts, een tandartsfobie.
Het aanpakken van die angst begint bij het vinden van de oorzaak. Waarom ben je zo bang? Is het de tandarts zelf, dat er iemand een behandeling in je mond uitvoert? Ben je bang voor de pijn? Of specifiek voor naalden of boren? Misschien is er in het verleden iets gebeurd en ben je bang voor herhaling. Ook is het belangrijk om te bepalen hoe erg de angst is. Ben je een beetje bang voor de tandarts (matige angst) of ben jij 1 van die 800.000 met een fobie?
Een beetje bang
Je durft nog wel naar de tandarts, maar bent van tevoren flink zenuwachtig. Je gaat wel naar je afspraak, al zou je dat liever niet doen. Met deze tips maak je de volgende keer misschien makkelijker een afspraak. En vind je het minder erg om te gaan.
- Een afspraak maken
Vind je het maken van een afspraak al ontzettend spannend? Vraag dan of iemand anders voor je belt. Of kijk of je bij jouw tandarts online een afspraak kan maken. Er zijn tegenwoordig steeds meer plekken waarbij dat kan. Heb je al vaker een afspraak gemaakt, maar zeg je vaak af? Of ga je gewoon niet? Je kunt iemand anders ook vragen om je te helpen je aan de afspraak te houden. Bijvoorbeeld door met je mee te gaan.
- De afspraak voorbereiden
Een deel van de tandartsangst kun je misschien ook wegnemen door je goed voor te bereiden. Zo weet je wat er komt. En kom je dus niet voor verrassingen te staan. Het is daarnaast slim om van tevoren op papier te zetten wat je wel en niet wilt.
- Bespreken met je tandarts
Het is slim om je tandarts van tevoren te vertellen dat je angstig bent voor de afspraak. Zo kan hij of zij daar rekening mee houden en je bijvoorbeeld vertellen wat er precies gaat gebeuren. Daarnaast kun je van tevoren vast de lijst delen die je hebt gemaakt, met dingen die je wel en niet wilt.
Ben je bang voor de pijn? Vraag dan of je misschien een verdoving kunt krijgen. Ook fijn: spreek een stopteken af met je tandarts, zodat hij of zij weet wat je bedoelt. Ook als je in verband met de behandeling even niet kan praten.
- Vlak voor de afspraak
Het is bijna zover. Gaat het nog met de zenuwen? Het kan helpen om ademhalingsoefeningen te doen. Of bepaalde muziek te luisteren die je helpt om te ontspannen. Daarnaast is het slim om afleiding te zoeken op de dag van de afspraak. Maak een fijne wandeling, ga even de stad in of spreek af met vrienden.
Zijn de zenuwen echt erg? Dan kun je van tevoren een kalmerend middel nemen. Bespreek dit wel altijd met je tandarts én met je huisarts. Zij kunnen je precies vertellen welk middel in jouw situatie het beste werkt.
Tandartsfobie
Je weet dat de tandarts belangrijk is. Maar je bent zó bang, dat je toch niet gaat. Wat je ook leest of hoort. Je gaat niet. Een tandartsfobie – ook wel dentofobie of odontofobie genoemd - is een vorm van extreme tandartsangst. Heb je hier last van? Dan heb je waarschijnlijk niet genoeg aan de tips hierboven. Maar ook dan zijn er manieren om van je tandartsangst af te komen.
- EMDR-therapie
Veel mensen hebben baat bij EMDR-therapie. Dit is een vorm van therapie die wordt gebruikt om vervelende ervaringen en herinneringen te verwerken. Je gaat in gesprek met een therapeut die je vervolgens helpt om de herinnering te laten vervagen. Er zijn veel mensen die baat hebben bij deze vorm van therapie. Ook fijn: deze therapie duurt relatief kort. Je kunt dus vrij snel van je angst af zijn. Soms krijg je een vergoeding voor EMDR-therapie, vraag dit na bij je zorgverzekering.
- Angsttandarts
Ben je er klaar voor om een afspraak te proberen bij de tandarts? Dan kun je dit doen bij een speciale angsttandarts. Je hebt hiervoor een verwijzing nodig van je huisarts. Deze tandarts heeft een speciale training gehad en weet hoe hij met jouw angst om moet gaan. Goed om te weten: de titel ‘angsttandarts’ is geen beschermde titel. Het is dus belangrijk om op zoek te gaan naar iemand die echt gespecialiseerd is in tandartsangst. Je kunt die bijvoorbeeld vinden via de website van Cobijt. Je krijgt de angsttandarts soms vergoed vanuit de basisverzekering. Aan welke voorwaarden je dan precies moet voldoen, staat in de polisvoorwaarden.
- Narcosetandarts
Naast een speciale angsttandarts, bestaat er ook een narcosetandarts. Hij of zij kan je behandeling doen, terwijl jij onder volledige narcose bent. Je merkt er dus helemaal niets van. Goed om te weten: dit is een extreme maatregel. Een narcose is namelijk een vrij heftige verdoving waar je echt even van bij moet komen. Je mag deze behandeling dan ook maar af en toe laten doen. Je krijgt geen vergoeding van je zorgverzekering voor een tandartsbehandeling onder narcose.
Mijn kind is bang voor de tandarts
Ook bij kinderen komt tandartsangst regelmatig voor. De angst voor het onbekende kan hier een oorzaak van zijn. Maar ook ouders die zelf bang zijn voor de tandarts kunnen die angst onbewust doorgeven aan hun kinderen. Het is belangrijk om de angst van je kind te erkennen en niet af te doen als aanstellerij of ‘moeilijk doen’. Wordt zeker niet boos en probeer onderstaande tips om je kind zonder zorgen mee te krijgen naar de tandarts. Want ook bij een melkgebit is regelmatige controle belangrijk.
- Vertel de tandarts van tevoren dat je kind erg bang is. Hij of zij kan hier rekening mee houden. Misschien kan de assistente ervoor zorgen dat je wordt ingepland bij een tandarts die veel ervaring heeft met kinderen.
- Neem je kind mee als je zelf naar de tandarts gaat, al is het alleen voor een controle. Hij of zij kan erbij zitten en zien hoe rustig jij met de situatie omgaat. Kinderen zien alles en doen alles na. Als ze zien dat jij het niet erg vindt, zullen ze er zelf ook minder angstig voor zijn.
- Zorg voor afleiding. Sommige tandartsen hebben bijvoorbeeld een leuk (zoek)plaatje op het plafond staan. Heeft die van jou dit niet? Dan kun je zelf iets meenemen. Een boekje, knuffel of filmpje bijvoorbeeld.
- Beloof niets. Je kunt een kind niet beloven dat het geen pijn doet of dat hij er niets van voelt. Als er vervolgens wel iets gebeurt waardoor je kind pijn heeft of in zijn beleving ‘iets voelt’ dan heb jij je belofte verbroken.
- Beloon je kind na afloop van het tandartsbezoek. Ook als hij bijvoorbeeld wel heel hard heeft gehuild, dat moet je niet afstraffen.
Is je kind zo bang voor de tandarts dat je er met geen mogelijkheid naartoe kunt voor een controle of andere afspraak? Ook dan kun je het bij een angsttandarts proberen. Dit kan helpen om de angst wat weg te halen. Je kunt hiervoor een vergoeding krijgen van je zorgverzekeraar.
Ik wil voorkomen dat mijn kind bang wordt voor de tandarts
Cliché, maar waar: voorkomen is beter dan genezen. Zeker als het gaat om tandartsangst bij kinderen. Wil je voorkomen dat jouw kind – misschien net als jij – bang wordt voor de tandarts? Dan zijn er verschillende dingen die je kunt doen:
- Neem je kind op jonge leeftijd al mee naar de tandarts. Dat kan al vanaf ongeveer 2 jaar. Zo ziet hij of zij dat het niet eng is en wordt het normaal om af en toe naar de tandarts te gaan.
- Lees boekjes voor over de tandarts. Net als dat kinderen hun ouders nadoen, doen ze dit ook met figuren die ze alleen kennen uit verhalen. Lezen ze boekjes waarin de hoofdpersoon de tandarts helemaal niet eng vindt? Dan helpt dat om angst te voorkomen.
- Zorg ervoor dat je er altijd bij bent als een kind behandeld wordt. Ook als kinderen wat ouder zijn. Over het algemeen kan en mag een kind vanaf 8 jaar zelf naar de tandarts. Maar kijk goed of jouw zoon of dochter hier al aan toe is.
